Dieren in winterslaap
Winterslaap: wat is het precies? Welke dieren houden een winterslaap, wanneer en wat is het verschil met winterrust? Natuur in je Stad ging voor je op onderzoek uit. Lees snel verder!
Winterslaap
Op zondag 22 december dit jaar start officieel de winter. De winter duurt tot 20 maart 2020. Binnen zetten we de verwarming wat hoger en drinken we warme chocolademelk. Maar hoe zit dat met dieren in de winter? Over het algemeen is er voor dieren nu veel minder voedsel te vinden dan in de andere seizoenen. Dieren die in winterslaap gaan, letten goed op tekens uit de natuur. Als de dagen korter worden, het voedsel minder en de temperatuur daalt, weten ze dat het tijd is om zich terug te trekken. Mooi geregeld in de natuur!
Voordelen
Zoals je eerder hebt kunnen lezen op Natuur in je Stad vertrekken veel vogels met de vogeltrek. Andere dieren houden een winterslaap in eigen land. In de winter gaat het dier in diepe rust en hij wordt pas weer wakker in de lente. De precieze duur van een winterslaap verschilt echter per dier. Sommige slapen weken achter elkaar en andere dieren trekken zich wel een half jaar terug.
Een winterslaap heeft veel voordelen, bijvoorbeeld:
- Lage hartslag, langzame ademhaling en een lage lichaamstemperatuur: het lichaam van dieren in winterslaap is in diepe rust.
- Na een lange tijd van onafgebroken rusten zijn deze dieren in de lente weer helemaal opgeladen en vol energie.
- Bescherming tegen roofdieren. Dieren in winterslaap geven geen lichaamsgeur af, ze bewegen niet en maken geen enkel geluid. Geen vijand die ze daardoor kan vinden. Handig!
- Jonge dieren worden geboren in de lente, als er weer volop voedsel te vinden is. Door een winterslaap te houden, slaan ze de voedselarme periode over in hun jonge jaren en hebben ze meer kans om te overleven.
Door een lange winterslaap te houden, besparen dieren veel energie. Ze kunnen zelfs de hele periode dat ze slapen zonder eten. En dat halen ze in het voorjaar weer volop in!
Welke dieren gaan met winterslaap?
Bekende dieren die met winterslaap gaan:
- Muizen
- Egels
- Vleermuizen
- Wormen
- Wespen (de koningin) en hommels
Maar wist je dat sommige reptielen ook graag slapen in de winter? Denk bijvoorbeeld aan kikkers. De meeste amfibieën slapen in de winter, omdat ze koudbloedig zijn en dus afhankelijk van de zon.
Waar slapen ze?
De plek waar dieren hun winterslaap houden, verschilt per dier. Vleermuizen slapen bijvoorbeeld graag, op zijn kop, in holtes in woningen. De groene kikker verstopt zich in de modder en een koninginwesp slaapt graag tussen hout. Zij is overigens de enige wesp die een winterslaap houdt, de rest van de wespenkolonie sterft in de winter. De meeste dieren zoeken of bouwen zelf een knus holletje/plekje waar ze in alle rust kunnen bijslapen.
Winterrust
Hoe zit dat dan met eekhoorntjes en beren; houden die ook een winterslaap? Niet echt, zij houden een winterrust. Ze trekken zich terug op een warme schuilplek, maar slapen niet de hele winter door. Ze rusten veel, maar worden tussendoor ook regelmatig wakker om een ommetje te maken of wat te eten.
Leuk weetje!
In Europa is de alpenmarmot de grootste slaapkop in de winter. Zijn winterslaap kan wel zeven tot acht maanden duren! Het grootste dier (2,5 meter hoog) in Europa dat een winterslaap houdt is de bruine beer (bron: Educatie en School).