Unieke natuur aan Haarlemse ringvaart door ecologisch beheer

Geplaatst op: 5 oktober 2022

Tussen de Poelpolder en de ringvaart van Haarlem, ligt het gebiedje Vijfhuizermolen. Het gebied is één van de toplocaties in Haarlem voor planten met veenmosrietland. Door ontginning en vervening is veel veenmosrietland verdwenen in Nederland. Langs de Ringvaart in Haarlem is dit unieke natuurgebied met heel veel bijzondere planten, mossen en dieren nog te bewonderen. Om dit zo te houden beheert Spaarnelanden met Natuurlijke Zaken in opdracht van de gemeente Haarlem dit gebied op een speciale manier.

Ecologisch beheer

Om dit unieke natuurgebied in stand te houden, is ecologisch beheer nodig. Dat betekent dat het terrein in de herfst (rond september) wordt gemaaid en vervolgens wordt het maaisel afgevoerd. Doordat het terrein zo nat is en delen ook nog drijven, vraagt het maaien om specialistisch en licht materiaal en kennis. Als het terrein niet meer jaarlijks gemaaid wordt, dan treedt verruiging op en groeit het gebied dicht met bomen. Ecologisch beheer is de enige manier om de bijzondere natuur in de Vijfhuizerpolder te behouden en te versterken.

Grote rijkdom aan soorten planten en mossen

Het gebied bestaat uit verschillende hogere en lagere delen . Daardoor is de soortenrijkdom van planten en mossen erg hoog en zijn er ook voor Nederland zeer zeldzame soorten te vinden. Zo vindt je hier nog glanzend veenmos, een bont gekleurde veenmossoort met een rode tint. En stomp boogsterrenmos, een soort die je vaak vindt in gebieden die door de mens met rust gelaten worden. Beide soorten zijn vrij zeldzaam in Nederland en het glanzend Veenmos staat op de Rode Lijst. Verder zijn er mossoorten aanwezig als gewoon haakmos en moerasbuidelmos. Het haakmos domineert op de delen die in contact staan met het grondwater en het moerasbuidelmos is een soort van natte en vochtige bodems. In het gebied komen soorten als veenreukgras, rietorchis, moeraslathyrus, dotterbloem, grote ratelaar, echte koekoeksbloem, moerasrolklaver, moeraskartelblad en kamvaren nu rijkelijk voor.

Leefgebied van de Sint Jansvlinder en moerasvogels

Sinds een aantal jaar vliegt er ook massaal Sint Jansvlinder. Deze nachtvlinder is juist overdag actief en komt af op moerasrolklaver, waar ze haar eitjes op afzet. Nectarplanten zijn volop aanwezig, dus er is voedsel genoeg. Het is bijzonder dat op het kleine terrein ook aardig wat moerasvogels broeden. Het is ook niet uit te sluiten dat er bijvoorbeeld de bijzondere waterspitsmuis voorkomt. Dit is een zeldzame muizensoort die sterk aan water gebonden is. Wat noordelijker is een paar jaar geleden een ringslang gezien. Kortom, Vijfhuizermolen mag dan wel klein zijn, maar wel een belangrijk ecologisch gebied in Haarlem.