Unieke natuur aan Haarlemse ringvaart door ecologisch beheer

Geplaatst op: 5 oktober 2022

Tussen de Poelpolder en de ringvaart van Haarlem, ligt het gebiedje Vijfhuizermolen. Het gebied is één van de toplocaties in Haarlem voor planten met veenmosrietland. Door ontginning en vervening is veel veenmosrietland verdwenen in Nederland. Langs de Ringvaart in Haarlem is dit unieke natuurgebied met heel veel bijzondere planten, mossen en dieren nog te bewonderen. Om dit zo te houden beheert Spaarnelanden met Natuurlijke Zaken in opdracht van de gemeente Haarlem dit gebied op een speciale manier.

Foto credits: ZANDVOORTfoto.nl | Edwin Keur
Eco­lo­gisch beheer

Om dit unie­ke natuur­ge­bied in stand te hou­den, is eco­lo­gisch beheer nodig. Dat bete­kent dat het ter­rein in de herfst (rond september) wordt gemaaid en ver­vol­gens wordt het maai­sel afge­voerd. Door­dat het ter­rein zo nat is en delen ook nog drij­ven, vraagt het maai­en om spe­ci­a­lis­tisch en licht mate­ri­aal en ken­nis. Als het ter­rein niet meer jaar­lijks gemaaid wordt, dan treedt ver­rui­ging op en groeit het gebied dicht met bomen. Eco­lo­gisch beheer is de eni­ge manier om de bij­zon­de­re natuur in de Vijf­hui­zer­pol­der te behou­den en te versterken.

Gro­te rijk­dom aan soor­ten planten en mossen

Het gebied bestaat uit ver­schil­len­de hoge­re en lage­re delen . Daar­door is de soor­ten­rijk­dom van planten en mos­sen erg hoog en zijn er ook voor Neder­land zeer zeld­za­me soor­ten te vin­den. Zo vindt je hier nog glan­zend veen­mos, een bont gekleur­de veen­mos­soort met een rode tint. En stomp boog­s­ter­ren­mos, een soort die je vaak vindt in gebie­den die door de mens met rust gela­ten wor­den. Bei­de soor­ten zijn vrij zeld­zaam in Neder­land en het glan­zend Veen­mos staat op de Rode Lijst. Ver­der zijn er mos­soor­ten aan­we­zig als gewoon haak­mos en moe­ras­bui­del­mos. Het haak­mos domi­neert op de delen die in con­tact staan met het grond­wa­ter en het moe­ras­bui­del­mos is een soort van nat­te en voch­ti­ge bodems. In het gebied komen soor­ten als veen­reuk­gras, riet­or­chis, moe­ras­la­thy­rus, dot­ter­bloem, gro­te rate­laar, ech­te koe­koeks­bloem, moe­ras­rol­kla­ver, moe­ras­kar­tel­blad en kam­va­ren nu rij­ke­lijk voor.

Leef­ge­bied van de Sint Jans­vlin­der en moerasvogels

Sinds een aan­tal jaar vliegt er ook mas­saal Sint Jans­vlin­der. Deze nacht­vlin­der is juist over­dag actief en komt af op moe­ras­rol­kla­ver, waar ze haar eitjes op afzet. Nec­tar­plan­ten zijn vol­op aan­we­zig, dus er is voed­sel genoeg. Het is bij­zon­der dat op het klei­ne ter­rein ook aar­dig wat moe­ras­vo­gels broe­den. Het is ook niet uit te slui­ten dat er bij­voor­beeld de bij­zon­de­re water­spits­muis voor­komt. Dit is een zeld­za­me mui­zen­soort die sterk aan water gebon­den is. Wat noor­de­lij­ker is een paar jaar gele­den een ring­slang gezien. Kort­om, Vijf­hui­zer­mo­len mag dan wel klein zijn, maar wel een belang­rijk eco­lo­gisch gebied in Haarlem.